კვირა, მარტი 30, 2025
მთავარისაქართველოს კუთხეებიქალაქის „სავიზიტო ბარათი“ - ნარიყალას ციხესიმაგრე წარსულის, აწმყოსა და მომავლის უწყვეტი ხაზი

ქალაქის „სავიზიტო ბარათი“ – ნარიყალას ციხესიმაგრე წარსულის, აწმყოსა და მომავლის უწყვეტი ხაზი

ქალაქის „სავიზიტო ბარათი“ მდებარეობითა და იერსახით არ გამორჩება არც ქალაქის სტუმარსა და არც მასპინძელს. ის ყველა თბილისის ხედის ფოტოსურთში იქცევს ყურადღებას თავისი იერსახით, ამაყად გადმოყურებს თბილისს, რადგან წლების განმავლობაში იცავდა მის მკვიდრთ მტრების შემოსევებისა და აწიოკებისაგან. მისი არქიტექტურაც ალბათ სწორედ აქედან გამომდინარეა არსებულ ლანდშაფტთან შერწყმული, სწორი კუთხისა და რაკურსის მიგნებით, როგორც იქმნებოდა უამრავი და განუმეორებელი ქართული არქიტექტურა.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

ციხესიმაგრე თითქმის თბილისის ყველა მხრიდან ჩანს, განსაკუთრებით კი მშვენიერია ღამით. ის გადაჰყურებს მტკვარს, რაც კიდევ უფრო მეტ ხიბლს მატებს გარემოს. შესაძლებელია ითქვას, რომ ჩვენი დედაქალაქი ნარიყალას გარეშე საკუთარ მახასიათებლებს ვერ შეინარჩუნებდა. ძველი თბილისის სიამაყე ნამდვილად იმსახურებს ყურადღებას და ეს მაშინ, როდესაც ვიგებთ, რომ 2020 წელს ნარიყალა ევროპაში განსაკუთრებული საფრთხის ქვეშ მყოფ 12 ძეგლს შორის მოხვდა.

სანამ ამ განუმეორებელი ადგილის რეაბილიტაციის შესახებ მოგითხრობდეთ, უძველესი დროის ციხესიმაგრის შესახებ ვისაუბროთ.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

ნარიყალას ციხესიმაგრე გალავნის ორი სექციისგან შედგება, რომელიც მოქცეულია თბილისის ორ უმნიშვნელოვანესს ადგილს: გოგირდის აბანოებსა და ბოტანიკურ ბაღს შორის. ნარიყალას ქვემო ეზოში ახლად აღდგენილი წმ. ნიკოლოზის სახელობის ეკლესიაა.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

მისი აშენების შესახებ არც თუ ბევრი რამ არის ცნობილი, მხოლოდ ლეგენდებზე დაყრდნობით ციხე, ვახტანგ გორგასალის დაფუძნებულია.

ისტორიკოსების ერთ-ერთი ვერსიით, IV საუკუნეში მეფე ვარაზ-ბაკურს ციხესიმაგრე აუშენებია ამ ადგილას, რომელსაც შემდგომში სასანუდურ ირანს ჩაუგდია ხელში. ზოგიერთ ისტორიულ წყაროში ნარიყალას ციხესიმაგრეს “შურის ციხეს” უწოდებენ. ამავე ცნობებით, V საუკუნის შუა ხანებში ქართლის მეფეებმა ციხე დაიბრუნეს, VII საუკუნეში და მოგვიანებით კი დავით აღმაშენებლის მიერ მნიშვნელოვნად გაფართოვდა. მოგვიანებით შემოსულმა მონღოლებმა მას „ნარინ ქალა“ ანუ „მცირე ციხესიმაგრე“ დაარქვეს. რაც შეეხება დღემდე მოღწეულ ძირითად გამაგრებებს, ის XVI და XVII საუკუნეებით თარიღდება.

ქართულ წყაროებში ამ ადგილს ხშირად მოიხსენიებდნენ აგრეთვე “დედა ციხესიმაგრედ”. 1827 წელს ციხის გალავნის დიდი ნაწილი მიწისძვრამ დააზიანა და დაანგრია.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

ციხესიმაგრე რთული სისტემის თავდაცვითი ნაგებობა იყო, მტკიცე კედლებით, კოშკებითა და პატნეზებით (ბასტიონებით) გამაგებული, ძნელად მისადგომი და ასაღები. ადრეული მშენებლობის ნაშთები დღესაც არის შემორჩენილი ციხის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კუთხეში მდგომი კოშკის კედლებში, თლილი ქვის სახით.

READ  მოგზაურებისთვის საინტერესო - საქართველოს ეროვნული პარკები

XVII საუკუნემდე ციხის შიგნითა ტერიტორიაზე, შემოსასვლელ გვირაბთან განლაგებული ყოფილა „მეფის სასახლე“. ქართლ-კახეთის სამეფოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ (1801 წ.) “დედაციხემ” დაკარგა ადრინდელი მნიშვნელობა, რის გამოც იქ განთავსდა რუსის ჯარის ტყვია-წამლის საწყობი. კერძოდ კი, წმინდა ნიკოლოზის ტაძარში ყოფილა განთავსებული, რომელიც 1847 წელს მეხის დაცემის შემდეგ აფეთქდა.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

ნარიყალა დღეს, თბილისის თავდაცვის ბრწყინვალე ნიმუშს წარმოადგენს და ეს ისტორიული ძეგლი, თბილისის ხუთ ყველაზე პოპულარულ ტურისტულ ადგილს შორისაა. ახლა კი როდესაც ძველი თბილისის სიამაყე საუკუნეები გვემსახურა, თითქოს გადმოგვყურებს და იძახის: „წლები გემსახურეთ და ახლა ცოტა თქვენც მომხედეთ“-ო. განუმეორებელი ქართული არქიტექტურა განახლების მოლოდინშია, ისეთი განახლების, რომელიც მას არ დააკარგვინებს წარსულს, აწმყოსა და მომავალს შორის უწყვეტ ხაზს. ნარიყალა ისევ შეძლებს მისი მეშვეობით აღვიქვათ ქვეყნის სახე, თუ დროთა განმავლობაში როგორ იცვლებოდა და ვითარდებოდა იგი. მისი რეაბილიტაციის შემდეგ, თითოეული ჩვენგანი ისევ შევძლებთ წარსულის შემოქმედებასთან კავშირის შეგრძნებას.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

ნარიყალას ციხის რეაბილიტაციის პირველი ეტაპი 2017 წელს განხორციელდა. სამუშაოები “თბილისის განვითარების ფონდმა” 2016 წლის შემოდგომაზე დაიწყო და პროექტ „ახალი ტფილისის“ ერთ-ერთი მსხვილი მიმართულების – „ისტორიულ-კულტურული ძეგლებისა და სხვა შენობების რეაბილიტაციის პროგრამით“ განახორციელა.

პროექტის ფარგლებში, სარესტავრაციო და გამაგრებითი სამუშაოები ციტადელის აღმოსავლეთ კედელს ჩაუტარდა. ნარიყალას ტაძრის მიმდებარედ, 2-სართულიანი საერო სახლი აშენდა, ხოლო გალავნის შესასვლელიდან ტაძრის ეზომდე ასასვლელი გზა ქვაფენილით მოპირკეთდა. ასევე, მთლიანად განახლდა საინჟინრო-საკომუნიკაციო ქსელები.

კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის – ნარიყალას ციხე-სიმაგრის სარეაბილიტაციო პროექტი არქიტექტორ ტარიელ კიპაროიძის ავტორობით მომზადდა. ციხე-სიმაგრის რეაბილიტაციის პირველი ეტაპის სამუშაოები 2017 წლის დეკემბერში დასრულდა, რისთვისაც დედაქალაქის ბიუჯეტიდან 715 000 ლარი დაიხარჯა.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი
ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი
ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

პროცესი გაგრძელდა. ნარიყალას რეაბილიტაციის ტენდერი თბილისის განვითარების ფონდმა 24 იანვარს გამოაცხადა, ტენდერის გამარჯვებული კი შპს „ინსი“ გახდა. კომპანია „ინსი” ვალდებულია, ნარიყალას ციხის რეაბილიტაციის პროცესში ყველა დეტალი პროექტის ავტორთან შეათანხმოს. პროექტის მიხედვით, რესტავრაციის დროს იმ მასალას გამოიყენებენ, რომლითაც ნარიყალას ციხეა ნაგები.

ნარიყალას ციხესიმაგრე – წარსულის, აწმყოსა და მომავალის უწყვეტი ხაზი

წყარო:

READ  "ზაფხულში, მხოლოდ ბათუმის ბოტანიკური ბაღის ზიპლაინი, ყოველდღიურად ასობით ტურისტს ემსახურება"

#datashvil  #drpkhakadze #sheniambebi #shenidasveneba

მასალის გამოყენების პირობები
author avatar
SheniDasvemeba.ge
#drpkhakadze
მსგავსი სიახლეები
რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

27 March, 2025
ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

მარტი 28, 2025
რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

28 მარტი 2025
თუ აბაზანის რემონტს გეგმავთ – ეს ბლოგი თქვენთვისა

თუ აბაზანის რემონტს გეგმავთ – ეს ბლოგი თქვენთვისა

მარტი 29, 2025
29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

მარტი 28, 2025
“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

21 თებერვალი 2025
21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

მარტი 21, 2024
რა იმალება „დუბაის შოკოლადის“ შიგნით?

რა იმალება „დუბაის შოკოლადის“ შიგნით?

მარტი 29, 2025
რეალურ ცხოვრებაში როგორ შეუყვარდათ ზურიკელას და მერის ერთმანეთი?

რეალურ ცხოვრებაში როგორ შეუყვარდათ ზურიკელას და მერის ერთმანეთი?

მარტი 29, 2025
რჩევები, რომლებიც საზღვარგარეთ სწავლის დაწყებამდე გამოგადგებათ

რჩევები, რომლებიც საზღვარგარეთ სწავლის დაწყებამდე გამოგადგებათ

29 მარტი 2025
130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

მარტი 29, 2025
საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

მარტი 29, 2025
მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

თებერვალი 4, 2025
- Advertisement -spot_img

ბოლო სიახლეები

LIVE