ტურისტებისთვის საინტერესო და ულამაზესი ადგილები კახეთში
კახეთი საქართველოში ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული რეგიონია, რომელიც გამოირჩევა თავისი მდიდარი ისტორიული მემკვიდრეობით, შთამბეჭდავი ბუნებით და ადგილობრივი ღვინის კულტურით. თუ ტურისტები ეძებენ განსაზღვრულ, სილამაზით გამორჩეულ ადგილებს, მონახულეთ კახეთი. ტურისტებისთვის საინტერესო და ულამაზესი ადგილები კახეთში
წარმოგიდგენთ იმ ულამაზეს ადგილებს, რომლებიც აუცილებლად უნდა დაათვალიეროთ:
სიღნაღი
პატარა ქალაქი მომხიბვლელი ადგილია. სიღნაღი ცნობილია, როგორც სიყვარულის ქალაქი, ესაა ტურისტებში პოპულარული ადგილი თავისი სილამაზისა და პეიზაჟის გამო. სიღნაღი სახეტიალოდ კარგი ადგილია. სიღნაღს გარს არტყავს გალავანი, რომელიც მსოფლიოში ჩინეთის დიდი კედლის შემდეგ მეორეა სიდიდით. თავისი ადგილმდებარეობით ქალაქი გადაჰყურებს სივრცეში გაშლილ ალაზნის ველს და კავკასიონს.
სიღნაღშიყოველ ქუჩასა და ქვას თავისი ისტორია აქვს. ქალაქის ღირსშესანიშნაობები აქაური კულტურისა და ცხოვრების თავისებურებების გამომხატველია.
ისტორიულად, საქართველოს ეს მხარე მუდამ მტრის სამიზნე იყო. ამიტომ სიღნაღს გარს ციხე-გალავანი შემოარტყეს, რაც დღესდღეობით ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობაა. სიღნაღშირამდენიმე მნიშვნელოვანი ტაძარია, მათ შორის ბოდბისა და ხირსის წმინდა სტეფანეს მონასტრები.
ბოდბის მონასტერი
ტაძარი IV საუკუნეში აშენდა, წმ. ნინოს საფლავზე, რომელმაც საქართველოში ქრისტიანობა გაავრცელა. წმ. ნინოს მონასტერი მე-9 საუკუნეში აშენდა. ბოდბის მონასტერი საქართველოს მეფეების მიერ მრავალჯერ აღდგა. ახლა მონასტერი ფუნქციონირებს, როგორც დედათა მონასტერი. ბოდბეში ადვილად შეიძლება მოხვდეთ სიღნაღიდან. მონასტრის ტერიტორიაზე წმ. ნინოს წყაროა, რომელსაც ადგილობრივი ლეგენდის მიხედვით განკურნების ძალა აქვს. ხედი იშლება ალაზნის ველზე და კავკასიონზე.
თელავი
თელავი გამორჩეულია სხვადასხვა ეპოქის კულტურული ძეგლების სიმრავლით. ქალაქში ნახავთ ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარებს, შუა საუკუნეების, უდიდესი კულტურული მნიშვნელობის მქონე ტაძრებს, სასახლეებისა და ციხესიმაგრეების ნანგრევებს, რომლებიც მრავალი საინტერესო ისტორიისა და გმირობის მომსწრენი არიან.
გამორჩეულია იყალთოს მონასტერი, სადაც არსენ იყალთოელს იყალთოს აკადემია დაუარსებია. იგი XI-XII საუკუნეებში უმაღლესი სასწავლებელი იყო. ასევე უმნიშვნელოვანესი ძეგლებია ძველი და ახალი შუამთა, ვანთის სასახლის კომპლექსი, კისისხევის ღვთისმშობლის ეკლესია და სხვა.
ქალაქ თელავში მდებარე ერეკლე II-ის სასახლეში განთავსებულია თელავის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, სადაც მრავალი საინტერესო ექსპონატია წარმოდგენილი: ნუმიზმატიკური მასალა, ადრეფეოდალური ხანის სარკოფაგი, გვიანი შუა საუკუნეების აბჯარი, XVII-XIX სსის სპილენძის საოჯახო ნივთების, საბრძოლო იარაღის, ხევსურული სამოსელის კოლექციები, ტექსტილის, ხელნაწერთა და ფერწერული ტილოების კოლექციები, სამეცნიერო ბიბლიოთეკა, ფოტოფონდი და სხვა.
განსაკუთრებულად პოპულარული ადგილია წინანდლის ალექსანდრეჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი უმშვენიერესი ბაღით.
ალავერდი — საკათედრო ტაძარი და მონასტერი, ახმეტის მუნიციპალიტეტში, ალაზნის ველზე სოფელ ალავერდთან, თელავიდან 20 კმ-ზე.
ალავერდის მონასტერი VI საუკუნის შუა ხანებში დააარსა იოსებ ალავერდელმა, ერთ-ერთი ასურელ მამათაგანმა VI საუკუნეში დააარსა, ერთ-ერთმა 12 ასურელ მამათაგანმა. მდებარეობს ალაზნის ველზე, კავკასიონის ქედის თოვლიანი მთების ფონზე, თელავიდან 20 კმ-ში. დღეს არსებული წმ. გიორგის ტაძარი XI ს-ის პირველ მეოთხედში ააგო კვირიკე კახთა მეფემ ძველი პატარა ეკლესიის ადგილას. საქართველოში ერთ-ერთი უდიდესი საკათედრო ტაძარი (41,7 მ X 26,4 მ) სიმაღლით 50 მეტრზე მეტია.
ალავერდი XI საუკუნიდან საეპისკოპოსო ცენტრი და ეპარქიის მღვდელმთავართა რეზიდენცია იყო. ამავე საუკუნიდან ალავერდის ტაძარი კახეთის სამეფო სახლის საძვლედაც იქცა.
წინანდლის ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი
სასახლეში ცხოვრობდა გარსევან ჭავჭავაძე, რომელიც მსახურობდა მეფე ერეკლე II–ის კარზე და საქართველოს სრულუფლებიან ელჩს წარმოადგენდა რუსეთში.
წინანდლის სამუზეუმო კომპლექსი – ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმი, წინანდლის ულამაზესი ბაღი და მე-19 საუკუნის უნიკალური ღვინის მარანი.
წინანდლის ჭავჭავაძეების სასახლის დღემდე შემონახული შენობა 1886 წელს აშენდა და ამჟამად ალექსანდრე ჭავჭავაძის სახლ-მუზეუმს წარმოადგენს. იქ დაცულია ჭავჭავაძეების ოჯახის წევრების პირადი ნივთები, მე-19 საუკუნის სხვადასხვა სახის გამოცემები, მე-18 საუკუნის ხელნაწერები, დიმიტრი ერმაკოვის ფოტოები, ფერწერული და ლითოგრაფიული ნიმუშები, მე-18-მე-19 საუკუნეების ქართული, რუსული და ფრანგული ავეჯი და სხვადასხვა საყოფაცხოვრებო ნივთები, მათ შორის – ჩინური, იაპონური, ფრანგული, გერმანული, იტალიური, ქართული და რუსული ჭურჭელი მუსიკალურ ინსტრუმენტებთან ერთად.
წინანდლის დეკორატიული ბაღი საქართველოში პირველი ევროპული ტიპის სარეკრეაციო ზონაა, პარკი 18 ჰექტარს იკავებს.
ნეკრესი
აბიბოს ნეკრესელის (ერთ-ერთი ცამეტ ასურელ მამათაგან) დაარსებული მონასტერი, მე-4-16 საუკუნეები.
დააარსა მეფე ფარნაჯომმა (ძვ. წ. II-I სს.). IV საუკუნეში იბერიის მეფე თრდატმა აქ ააგო ეკლესია, სადაც VI საუკუნეში დამკვიდრდა ერთი ასურელი მამათგანი – აბიბოსი. მის დროს დაარსდა ნეკრესის საეპისკოპოსო (იარსება XIX საუკუნამდე).
გრემი
ციხე-ქალაქი, მე-15 საუკუნე.
შემაღლებულ ადგილზეა აგებული, საიდანაც ალაზნის ველის ფერად-ფერადი პეიზაჟები იშლება. ულამაზესი სანახავია მთავარანგელოზთა ტაძრის მოღერებული გუმბათის ყელი, კოშკები, გალავანი და კახეთის უძველესი დედაქალაქის ცხოვრების ამსახველი არტეფაქტები.
დავით გარეჯის მონასტერი
დავით გარეჯის კომპლექსი 13 მონასტრისგან შედგება, რომლებიც განფენილია ნახევრად-უდაბნო ტერიტორიის ფერდობზე. ეს ადგილი ძალიან ბუნებრივია, შენობები ნატურალურად ერწყმის პეიზაჟს.
გადაჭიმულია გარეჯის მთის ნახევრად უდაბურ კალთებზე 25 კილომეტრის მანძილზე და 22 მცირე მონასტერ-კომპლექსს მოიცავს, მათგან 3 სადავო (აზერბაიჯანის საზღვარზე) მონაკვეთზეა მოქცეული.
ყვარელი
ყვარლის მუნიციპალიტეტის ტერიტორია მოფენილია მეტად საინტერესო და უძველესი წარსულის მქონე ისტორიული ძეგლებით. მათ შორის უმნიშვნელოვანესია ნეკრესის მონასტერი (IV-XVII საუკუნეები), სადაც დღემდე შემორჩენილია საქართველოში ერთ-ერთი უძველესი, IV საუკუნის ქრისტიანული სალოცავი. ნეკრესი, როგორც კულტურული და რელიგიური ცენტრი, უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობდა ადრეულ და შუა საუკუნეების ეპოქაში.
ერთ-ერთი უნიკალური სიძველის ძეგლია შუა საუკუნეების კახეთის სატახტო ქალაქის, გრემის ისტორიული ნაქალაქრის ტერიტორია, დღემდე შემორჩენილი საკულტო ნაგებობებითა და მთავარანგელოზთა ეკლესიის დიდებული ტაძრით. მუნიციპალიტეტი მდიდარია ტურისტული ადგილებით.
დღემდე კარგადაა შემონახული XVI-XVII საუკუნეების ციხე-გალავანი. ყვარელშია ილია ჭავჭავაძისა და კოტე მარჯანიშვილის სახლ-მუზეუმები.
ყვარლის ტბა
ყვარლის ტბის კურორტი კახეთის რეგიონის შუაგულშია. ის გარშემორტყმულია ტყით, რომელიც ტბას სიმყუდროვეს სძენს. ადგილი ჯადოსნური და თვალისმომჭრელია. ყვარლის ტბის კურორტი გთავაზობთ ღია ცის ქვეშ აქტივობებსა და სასტუმროს მომსახურებას.
ილიას ტბა
მდებარეობს მდებარეობს ყვარელის რაიონში, მდინარე დურუჯის ხეობაში, ქინძმარაულის უნიკალურ მიკროზონაში. ტბას ორი წლის წინ გაკეთდა და სახელი დიდი ქართველი მწერალისა და საზოგადო მოღვაწის ილია ჭავჭავაძის საპატივცემლოდ დაარქვეს.
ახმეტა
ახმეტა მდებარეობს კახეთის მხარეში, მდინარე ალაზნის მარჯვენა მხარეს, მდინარე ილტოს ქვემო დინებასა და მდინარე ორვილს შორის გაშლილ ვაკეზე, პანკისის ხეობის შესასვლელთან. მუნიციპალიტეტში ხუროთმოძღვრების ბევრი ძეგლია, მათ შორის, თავდაცვითი მნიშვნელობისა: ბახტრიონის ციხე; კვეტერა; ალავერდის მონასტერი; მატნის ცხრაკარას მონასტერი; ცხრაკარას სასახლის კომპლექსი.
კვეტერა
იგივე კვეტარი ან კუეტერი ისტორიული ციხე-ქალაქია კახეთის რეგიონში, ახმეტის მუნიციპალიტეტში. ციხე-ქალაქი მდინარე ილტოს მარჯვენა ნაპირზე, ახმეტა-თიანეთის დამაკავშირებელი მაგისტრალის მარცხენა მხარეს მდებარეობს.
ბევრი შთამბეჭდავი სანახაობა გელით – შიდა ციხე, ქვედა ციხე, გალავანი, სასახლე, დარბაზული ეკლესია და ყველაზე მნიშვნელოვანი – გუმბათოვანი ეკლესია
1968 წელს კვეტერაში ჩატარებულმა არქეოლოგიურმა გათხრებმა გამოავლინა დარბაზული ეკლესიის ნაშთი, სამუშაოებისას აღმოაჩინეს შუა საუკუნეების ჭურჭელი და სხვა არტეფაქტები, რომლებსაც დუშეთის მუზეუმში ნახავთ. გამორჩეულია შთამბეჭდავი ხედებით.
2007 წლის 24 ოქტომბრიდან კვეტერის ციხე-ქალაქი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაშია შეტანილი.
ზღაპრული თუშეთი
აქ ჯერ კიდევ შემორჩენილია ტრადიციები, რომლის მიხედვითაც თუშეთში ღორის ხორცის ნაწარმის ატანა და მითუმეტეს ჭამა, ხოლო ხატების ტერიტორიაზე ქალების შესვლა არ შეიძლება.დღეობები ყველა სოფელში ინდივიდუალური, უნიკალური ტრაციდიის მიხედვით იმართება.
თუშეთი გამორჩეულია ულამაზესი მწვერვალებით – ტებულო, დიკლო და ბორბალო. თუშეთში ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია კულტურული მემკვიდრეობის უნიკალური ძეგლები, უძველესი ნასოფლარები, ხალხური ხელსაქმის ნიმუშები, ყოფითი კულტურის ნივთები. აქ გარემომცველ ისტორიულ-კულტურულ ლანდშაფტებთან ერთად დაცულია ტრადიციები და მოსახლეობის ყოფითი წეს-ჩვეულებები.
თუშეთში მოხვედრა საქართველოში ყველაზე მაღალი, აბანოს უღელტეხილის გავლითაა შესაძლებელი. თუშეთისკენ მიმავალი გზა ძალიან რთულია, მასზე გადაადგილება მხოლოდ მაღალი გამავლობის მანქანითაა შესაძლებელი.
თუშეთში სეზონი იხსნება გვიან ზაფხულში და მთავრდება ადრე შემოდგომაზე. დანარჩენ დროს გზა ჩაკეტილია დიდთოვლობის, საზვავე საფრთხისა და მეწყრისგან დაზიანებული გზის გამო.
გურჯაანი
გურჯაანი – რაიონი და ქალაქი აღმოსავლეთ საქართველოში, მეღვინეობის ერთ-ერთი მთავარი ცენტრი. თბილისიდან 120 კმ-ით არის დაშორებული და ზღვის დონიდან 400 მ სიმაღლეზეა განთავსებული.
გურჯაანში მდებარეობს კურორტი ახტალა, რომლის სამკურნალო ტალახი რეკომენდირებულია საყრდენ-მამოძრავებელი და პერიფერიული ნერვული სისტემის დაავადებების სამკურნალოდ. რაიონში 400-ზე მეტი ისტორიული არქიტექტურული ძეგლია. შეგვიძლია ვიხილოთ ქართული მხედრული ისტორიის მუზეუმი, დიდი სამამულო ომის მემორიალი და სხვა ღირსშესანიშნაობები. მაგრამ ამ რეგიონში უცხოელ ტურისტებს ძირითადად ქართული მეღვინეობის კულტურისა და ტრადიციების გაცნობის სურვილი იზიდავს.
ლაგოდეხი
ლაგოდეხი კახეთის მხარეში მდებარე მუნიციპალიტეტია. ლაგოდეხი გამოირჩევა ბუნების სილამაზითა და მნიშვნელოვანი კულტურული ძეგლებით. რაიონის ტერიტორიაზეა ლაგოდეხის სახელმწიფო ნაკრძალი, რომელიც მდიდარია ფლორისა და ფაუნის მრავალფეროვნებით, ჩანჩქერებით, ულამაზესი ტბებითა და საოცარი ხედებით. ლაგოდეხში მრავალ მხატვრული და ისტორიული კუთხით საინტერესო ტაძარსა და ციხე-სიმაგრეს ვხვდებით. ეს რაიონი თავისი ბუნებრივი თუ კულტურული რესურსებით უამრავ ტურისტს იზიდავს.
შავი კლდეების ტბა
ტერიტორია მოიცავს ფართოფოთლოვან ტყეს, რომლის სიგრილე ცხელ ზაფხულში დიდ სიამოვნებას მოგანიჭებთ. ასევე, დაცულ ტერიტორიაზე შეგხვდებათ რცხილნარისა და წმინდა წიფლნარის კორომი, მდინარე ლაგოდეხის ხევი, პატარ-პატარა ჭაობები შეგხვდებათ, ამ გზის გავლის შემდეგ კი ულამაზეს შავი კლდეების ტბას მიადგებით.
ტერიტორია კავკასიონის მთები ულამაზესი ხედებით გამოირჩევა.
ღვინის საცავი „გვირაბი“
„გვირაბი“ ყვარელში მდებარეობს. ის ალაზნის ველის განაპირასაა აშენებული და უნიკალური ღვინის საცავს წარმოადგენს. საცავი შთამბეჭდავ სანახაობას წარმოადგენს, რადგან გვირაბი სრულად კლდის მასივშია გამოკვეთილი.
