კვირა, მარტი 30, 2025
მთავარისასტუმროებილაზური ნავის სამშენებლო ტრადიცია არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭებაზეა წარდგენილი

ლაზური ნავის სამშენებლო ტრადიცია არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭებაზეა წარდგენილი

აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოში არამეტერიალური კულტურული მემკვიდრეობის მიმართულებით მიმდინარეობს ლაზური ნავთმშენებლობის სამშენებლო ტრადიციების კვლევა.

იგი სპეციალურ ლიტერატურაში არსებული წყაროების პარალელურად, საველე-ეთნოგრაფიულ მასალებზე დაყრდნობითაც ხორციელდება. ნავმშენებლობა, ნაოსნობა და მეთევზეობა ისტორიულად ლაზების ერთ-ერთი ძირითადი საქმიანობა იყო და როგორც „ზღვაზე მცხოვრებმა ხალხმა“, ნაოსნობისა და ნავის კეთების მდიდარი ტრადიციები შემოინახა.

„ლაზები კაცნი არიან ხელოსანნი ხის მუშაკობითა და შენებითა ნავთათა დიდთა და მცირეთა“ ვახუშტი ბატონიშვილის ეს ჩანაწერი ლაკონურად აღწერს და ლაზური ტრადიციული ყოფის ძირითად თავისებურებებზეც ნათლად მიუთითებს. ლაზური ნავის ფართოდ გავრცელებულ სახელწოდებად შემოინახა „ფელუკა“. ეს სიტყვა, გარდა ლაზურისა ჩანს იტალიურში, არაბულში, ასევე სვანურში.

ისტორიკოს თამაზ ბერაძის გამოკვლევით ფელუკას თავდაპირველად ქართული სახელი „ორჩხომელი“ ერქვა. ლაზური ნავის კონსტრუქციის შესახებ საინტერესო დაკვირვება და ჩანაწერი დაგვიტოვა ტაციტუსმა. მას შეუნიშნავს, რომ ძველი კოლხები საჭიროების შემთხვევაში – დიდი დატვირთვის დროს ფელუკას დაბალ გვერდებს სპეციალური ფიცრებით ამაღლებდნენ, რაც ტაციტუსის ცნობით კოლხი მენავეების უძველესი ხერხი ყოფილა.

ლაზური ფელუკების აგებულების ძირითად თავისებურებას წარმოადგენდა: ოდნავ ოვალური მოყვანილობა, მომრგვალო ძირი, წინ და უკან აწეული ცხვირი, ხოლო შუა ნაწილში შედარებით დაბალი გვერდები. ამგვარი აგებულება განპირობებული იყო შავი ზღვის სანაპირო ზოლის თავისებურებებით, რაც ადგილობრივი ნავმშენებლებს სპეციფიურ სანაოსნო პირობებს უწესებდა. ლაზური ფელუკები მეტად მოსახერხებელ საზღვაო ტრანსპორტს წარმოადგენდა და სწორედ, ზემოთ აღნიშნული კონსტრუქციული აგებულება და მასთან დაკავშირებული სამშენებლო ტრადიციები წარმოადგენს ლაზური ნავის სამშენებლო ტრადიციების ძირითად სახასიათო ნიშანთვისებას.

აღნიშნული ნავის ფორმის სახასიათო ლაზური ტერმინია „მამალიწი“. თანამედროვეობაში ფელუკას სამშენებლო ტრადიციები საქართველოში თანდათანობით მივიწყებას ეძლევა. სწორედ ეს გარემოება გახდა აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს მხრიდან აღნიშული საკითხით დაინტერესების მიზეზი. თემაზე მუშაობს აჭარის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტოს მეცნიერ – თანამშრომელი, თემურ ტუნაძე.

#datashvil #drpkhakadze #sheniambebi #shenidasveneba

მასალის გამოყენების პირობები
მსგავსი სიახლეები
რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

რჩევები ტაჯიკეთში მოგზაურობამდე

27 March, 2025
ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

ჰერპესის ვირუსი ტვინში უფრო მარტივად აღწევს, ვიდრე აქამდე ვიფიქრებდით!

მარტი 28, 2025
რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

რას ნიშნავს საათის ისრის მიმართულებით მოძრაობა და როგორ განისაზღვრა ის

28 მარტი 2025
თუ აბაზანის რემონტს გეგმავთ – ეს ბლოგი თქვენთვისა

თუ აბაზანის რემონტს გეგმავთ – ეს ბლოგი თქვენთვისა

მარტი 29, 2025
29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

29-30 მარტს საქართველოს ზოგიერთ, ხოლო 31 მარტს უმეტეს რაიონში მოსალოდნელია ხანმოკლე წვიმა და ელჭექი

მარტი 28, 2025
“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

“ერთადერთი ვაჟი ვერ გადაარჩინა” – ჯუნა დავითაშვილის ტრაგიკული ბედი, დაწყევლილი მემკვიდრეობა და წარუმატებელი ქორწინება ქართველ საჯარო მოხელესთან

21 თებერვალი 2025
21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

21 მარტის ასტროლოგიური პროგნოზი

მარტი 21, 2024
რა იმალება „დუბაის შოკოლადის“ შიგნით?

რა იმალება „დუბაის შოკოლადის“ შიგნით?

მარტი 29, 2025
რეალურ ცხოვრებაში როგორ შეუყვარდათ ზურიკელას და მერის ერთმანეთი?

რეალურ ცხოვრებაში როგორ შეუყვარდათ ზურიკელას და მერის ერთმანეთი?

მარტი 29, 2025
რჩევები, რომლებიც საზღვარგარეთ სწავლის დაწყებამდე გამოგადგებათ

რჩევები, რომლებიც საზღვარგარეთ სწავლის დაწყებამდე გამოგადგებათ

29 მარტი 2025
130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

130 წლის შემდეგ „ნავარელი ქალი“ თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის სცენაზე ბრუნდება

მარტი 29, 2025
საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

საქართველოს ეროვნულ ბანკსა და ჩინეთის ცენტრალურ ბანკს შორის მემორანდუმი გაფორმდა — რა ცვლილებები გველოდება საბანკო სფეროში

მარტი 29, 2025
მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

მედიაჰოლდინგი “შენი”, გიორგი ფხაკაძის ხელმძღვანელობით, 30M+ ნახვით, საქართველოში ლიდერი, დამოუკიდებელი მედიაა

თებერვალი 4, 2025
- Advertisement -spot_img

ბოლო სიახლეები

LIVE